Jak rozpoznać, że jestem DDA? Objawy i schematy zachowań

Dorosłe Dzieci Alkoholików (DDA) to osoby, które dorastały w rodzinach, gdzie jednym z rodziców (lub obojgiem) była osoba uzależniona od alkoholu. Dzieci w takich rodzinach przeżywają wiele trudnych i często traumatycznych doświadczeń, które mogą mieć ogromny wpływ na ich dorosłe życie. W artykule postaram się przybliżyć, jak rozpoznać symptomy DDA oraz jakie objawy i schematy zachowań są typowe dla osób, które wychowały się w takich warunkach.

CO TO ZNACZY, ŻE JESTEM DDA?

Dorosłe Dzieci Alkoholików to osoby, które z racji dorastania w rodzinie z problemem alkoholowym, często przejmują mechanizmy obronne i zachowania, które były obecne w ich domu rodzinnym. Mimo że same nie muszą być uzależnione od alkoholu, w ich życiu mogą występować liczne problemy emocjonalne, psychiczne oraz społeczne wynikające z dzieciństwa.

Bycie DDA oznacza, że osoba ta może nieświadomie powielać wzorce i schematy zachowań, które były stosowane przez rodziców alkoholików. Z biegiem czasu te schematy mogą stać się przeszkodą w budowaniu zdrowych relacji, radzeniu sobie z emocjami i osiąganiu osobistego rozwoju.

OBJAWY DDA- JAK ROZPOZNAĆ, ŻE TO DOTYCZY MNIE?

Rozpoznanie DDA nie jest łatwe, ponieważ niektóre objawy mogą być subtelne lub mogą być także charakterystyczne dla innych problemów emocjonalnych. Niemniej jednak, jeśli zauważasz u siebie pewne niepokojące zachowania lub schematy, które powtarzają się w różnych sytuacjach życiowych, warto przyjrzeć się bliżej tym objawom. Oto niektóre z nich:

Trudności w zaufaniu innym ludziom
Dzieci w rodzinach alkoholowych często nie doświadczają stabilności i bezpieczeństwa, przez co mają problem z zaufaniem do innych osób, nawet tych, które nie mają nic wspólnego z alkoholizmem. Tego rodzaju lęk przed zaufaniem może prowadzić do tworzenia dystansu w relacjach i zamykania się w sobie.
Perfekcjonizm i nadmierna odpowiedzialność
W rodzinie, w której panuje alkoholizm, dzieci często czują się odpowiedzialne za wiele sfer rodzinnych, w tym za dobre samopoczucie rodziców czy za sytuacje, które wymykają się spod kontroli. Może to prowadzić do obsesyjnej potrzeby perfekcji i przekonania, że trzeba kontrolować wszystko, aby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji.
Trudności w wyrażaniu emocji
Dzieci w rodzinach z problemem alkoholowym często uczą się tłumić swoje emocje, bo z reguły nie ma miejsca na ich wyrażanie w domu. W dorosłym życiu może to objawiać się brakiem umiejętności wyrażania swoich uczuć i potrzeb, co prowadzi do chronicznego uczucia pustki lub braku spełnienia.
Strach przed konfliktem
Dzieci dorosłych alkoholików często żyją w atmosferze nieprzewidywalności, gdzie przemoc werbalna czy fizyczna może być obecna. W dorosłym życiu może to prowadzić do unikania konfliktów lub lęku przed sytuacjami, które wiążą się z konfrontacją. Osoby takie często będą dążyć do unikania jakiejkolwiek formy napięcia, co może prowadzić do braku asertywności.
Zaburzenia relacji interpersonalnych
Osoby DDA często przeżywają trudności w tworzeniu zdrowych, trwałych związków. Wchodzą w relacje z osobami, które powielają wzorce ich rodziców (np. alkoholizm, przemoc emocjonalna/i fizyczna), lub z drugiej strony – mogą unikać bliskich związków, bo boją się powtórki z traumatycznych doświadczeń.
Wzrost tolerancji na stres i kryzysy
W wychowaniu się w domu, w którym panuje alkoholizm, dzieci często są zmuszone do szybkiego dojrzewania. W dorosłym życiu może to prowadzić do sytuacji, w której osoba nie rozpoznaje własnych granic, a jej organizm staje się nadmiernie tolerancyjny na stres i emocjonalne kryzysy, co może prowadzić do chronicznego wypalenia.

SCHEMATY ZACHOWAŃ OSÓB DDA

W wyniku dorastania w dysfunkcyjnej rodzinie, dzieci alkoholików mogą przyjąć pewne schematy zachowań, które utrudniają im dorosłe życie. Oto niektóre z nich:

Schemat nadmiernej troski o innych
Osoby DDA często czują, że muszą troszczyć się o innych, aby nie dopuścić do ich zranienia. Ten schemat może prowadzić do nadmiernego poświęcania się na rzecz innych, zaniedbywania własnych potrzeb i emocji, a także do wchodzenia w toksyczne relacje, w których pełnią rolę osoby, która stara się „naprawić” innych.
Schemat bycia „dobrym dzieckiem”
W rodzinach alkoholowych dzieci często pełnią rolę „dobrego dziecka”, które nie sprawia kłopotów i stara się udowodnić swoją wartość. W dorosłym życiu może to prowadzić do nadmiernego dostosowywania się do oczekiwań innych, a także do trudności w wyrażaniu swoich potrzeb i opinii.
Schemat wycofania się
W wyniku doświadczania trudnych sytuacji w dzieciństwie, osoby DDA mogą mieć tendencję do wycofywania się ze społeczeństwa, unikania nowych wyzwań czy angażowania się w relacje. Często boją się, że kolejna porażka będzie powtórką z dzieciństwa, dlatego wolą zostać w bezpiecznej, znanej strefie komfortu.
Schemat niezasługiwania na miłość
W wyniku wychowywania się w rodzinie, gdzie uczucia były często nieprzewidywalne lub nieobecne, osoby DDA mogą mieć problem z poczuciem własnej wartości i z przekonaniem, że zasługują na miłość i szacunek. To może prowadzić do trudności w budowaniu zdrowych, opartych na równości relacji.

CO MOŻNA ZROBIĆ , GDY ZAUWAŻYSZ, ŻE JESTEŚ DDA?

Rozpoznanie, że jesteśmy osobą DDA, to pierwszy krok do zmiany. Choć dorastanie w dysfunkcyjnej rodzinie pozostawia ślad na całe życie, to jednak nie musi to decydować o naszym przyszłym losie. Istnieją różne formy pomocy, które mogą wspierać osoby DDA w pracy nad sobą i przełamywaniu destrukcyjnych schematów.

Psychoterapia
Profesjonalna pomoc psychoterapeutyczna jest jednym z najskuteczniejszych sposobów, by zrozumieć swoje zachowania, emocje i przepracować traumatyczne doświadczenia z dzieciństwa. Terapia może pomóc w zrozumieniu, jak alkoholizm rodzica wpłynął na naszą osobowość i relacje. Warto skupić się także na budowaniu zdrowego poczucia własnej wartości, które nie opiera się na perfekcjonizmie czy lęku przed odrzuceniem.
Grupy wsparcia dla DDA
Udział w grupach wsparcia DDA, może dać poczucie, że nie jesteśmy sami w swoich przeżyciach. Kontakt z osobami, które przeszły podobną drogę, może pomóc w uzyskaniu wsparcia emocjonalnego oraz w wymianie doświadczeń.

Podsumowanie

Doświadczenia osób DDA nie są łatwe, ale zrozumienie swoich zachowań i schematów może pomóc w wyjściu z pułapki przeszłości. Warto zwrócić uwagę na swoje emocje, relacje oraz trudności, które mogą wynikać z doświadczeń z dzieciństwa, i dać sobie przestrzeń na uzdrowienie. Dzięki pracy nad sobą i wsparciu innych osób, możliwe jest zbudowanie zdrowych, pełnych satysfakcji relacji oraz osiągnięcie wewnętrznego spokoju.

Jeśli rozpoznajesz u siebie niektóre z opisanych objawów czy schematów zachowań, nie musisz przechodzić przez to samodzielnie. Zrozumienie, że to, co przeżywałeś w dzieciństwie, miało wpływ na twoje dorosłe życie, to pierwszy krok do zmiany. Istnieje wiele narzędzi, które mogą pomóc w przezwyciężeniu trudności związanych z byciem DDA. Niezależnie od tego, czy wybierzesz terapię indywidualną, grupy wsparcia czy inne formy pomocy, najważniejsze jest, by dać sobie szansę na uzdrowienie.

Pamiętaj, że zmiana to proces, a każdy krok naprzód – choćby najmniejszy – jest ważny. Jeśli zauważasz, że twoje życie jest zdominowane przez trudności emocjonalne, trudne relacje czy wzorce, które nie przynoszą ci szczęścia, warto poszukać wsparcia. Dzieci Dorosłych Alkoholików mogą stworzyć zdrowe, pełne życie, budować wartościowe relacje i rozwinąć się w sposób, który pozwala im odzyskać kontrolę nad własnym życiem. Najważniejsze to nie rezygnować z siebie i dać sobie przestrzeń na zmianę.