Czym jest przemoc
Przemoc to intencjonalne zachowania nakierowane na krzywdę wobec drugiego człowieka. Wymienić można fizyczne, emocjonalne, seksualne, finansowe lub psychologiczne formy przemocy. Przemoc w rodzinie jest problemem społecznym, który wpływa na wszystkich członków rodziny, w tym dzieci, które często są bezbronne wobec niej. Doświadczanie przemocy może prowadzić do poważnych konsekwencji dla zdrowia psychicznego i fizycznego ofiary, a także wpływać na życie osobiste, społeczne i zawodowe. Dlatego ważne jest, aby nie lekceważyć problemów przemocy i działać w celu ich zapobiegania oraz pomocy ofiarom.
Pomocy psychoterapeuty w walce z przemocą
Jak rozpoznać przemoc w rodzinie
Rozpoznanie przemocy w rodzinie może być trudne, ponieważ często nie ma jednoznacznych i oczywistych objawów. Niemniej jednak, istnieją pewne znaki i sygnały, na które warto zwrócić uwagę. Oto kilka wskazówek, które mogą pomóc w rozpoznaniu przemocy w rodzinie:
- Fizyczne obrażenia – to najbardziej oczywisty znak przemocy w rodzinie. Mogą to być siniaki, rany, skaleczenia, siniaki w okolicy oczu lub szyi, złamania i inne obrażenia.
- Zmiana zachowania – ofiary przemocy często wycofują się z życia społecznego, zaniedbują swoją higienę, zmieniają swoje nawyki żywieniowe, mają trudności z koncentracją, zasypiają w pracy lub w szkole.
- Stany emocjonalne – ofiary przemocy w rodzinie często cierpią na stany depresyjne, mają lęki, trudności w regulacji emocji i niskie poczucie własnej wartości.
- Kontrola – partner, który stosuje przemoc wobec partnerki, często stara się kontrolować każdy aspekt jej życia, od wyglądu, przez zainteresowania, do towarzystwa, którego sobie pozwala.
- Izolacja – partner stosujący przemoc często izoluje ofiarę od rodziny i przyjaciół, uniemożliwiając jej utrzymanie kontaktów z innymi ludźmi.
- Groźby – partner stosujący przemoc często grozi ofiarze, mówiąc jej, że jej nikt nie uwierzy, że zabierze dzieci, albo że ją zabije.
Jeśli zauważysz te lub inne sygnały, które wskazują na przemoc nie ignoruj ich. W takiej sytuacji należy skontaktować się z policją bądź odpowiednimi instytucjami tj. infolinia zaufania „Niebieska Linii” czy Ośrodek Interwencji Kryzysowej. Można także zgłosić się do psychoteraputy.
Amerykańska psycholog Leonora E. Walker wyróżniła cykle przemocy składające się z trzech faz, które następują po sobie:
1. Faza narastania napięcia
2. Faza ostrej przemocy
3. Faza miodowego miesiąca
1. Faza narastania napięcia
Charakteryzuje się coraz częstszymi sytuacji konfliktowych oraz wzrostem napięcia w związku. Sprawca staje się drażliwy, niewiele trzeba, aby wyprowadzić go równowagi, jest ciągle spięty i poirytowany, a swoje emocje wyładowuje na ofierze/ofiarach np. może je poniżać, krytykować, krzyczeć. Reakcja ofiary jest spolegliwa i łagodząc konflikty np. zaczyna przepraszać sprawce za swoje zachowanie, uspokajać go, stara się wywiązywać się z wszelką starannością ze swoich obowiązków, po to aby nie prowokować sprawcy, bierze na siebie winę za wybuchy sprawcy. Ofiara przemocy może doświadczać dolegliwości psychosomatycznych tj. ból głowy, żołądka, bezsenność, zaburzenia w rytmie oddychania, bóle w klatce piersiowej, utrata apetytu. Moge popaść w depresję, nerwicę bądź stany lękowe. W celu redukcji napięcia ofiara czasem decyduje się sprowokować sprawcę, aby akt przemocy już się wydarzy bez konieczności czekania na niego.
2. Faza ostrej przemocy
W tej fazie narastające napięci znajduje upust. Zachowania tu są nieprzewidywalne i gwałtowne. Wybuchy gniewu mogą być wywołane drobnostkami. Dochodzi do eksplozji zachowań agresywnych tj. biciem pięściami czy przedmiotami, kopanie, duszenie, groźby, krzyki, zastraszanie itd. Ofiara stara się uspokoić sprawcę często jednak bez pożądanego efektu. Po zakończeni aktu przemocy ofiara może odczuwa
oszołomienie, wstyd , poczucie winy, wstręt do siebie, przerażenie oraz złość i bezradność.
3. Faza miodowego miesiąca
Następuje po akcie czynnej przemocy, gdy sprawca wie, że przekroczył różne granice. Sprawca zaczyna przepraszać, deklaruje, że żałuje swojego zachowania, obiecuje poprawę, okazuje skruchę, ciepło, zainteresowanie i miłość. Dzięki takiemu zachowaniu ofiara zaczyna wierzyć, że sprawca się zmienił, a akt przemocy był tylko incydentem. Widzi sprawcę takim jakiego chce go widzieć. Jeśli wcześniej ofiara weszła na drogę prawną (np. złożyła zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa,sprawę rozwodowa itp.) w tej fazie może się wycofać z tych działań, wierząc, że sytuacja wróciła do normy i przemoc już nie powróci. Faza miodowego miesiąca jednak mija i niebawem zatacza się krąg i znowu pojawia się faza narastania napięcia.
Cykle te mogą trwać przez wiele lat, przy czym zwykle skracają się fazy „miodowego miesiąca”, a wydłużają i bardziej dramatycznie przebiegają fazy narastania napięcia i gwałtownej przemocy. Po pewnym czasie faza miodowego miesiąca może zaniknąć całkowicie i pozostają tylko dwie fazy.
Warto pamiętać , że to osoba, która stosuje przemoc jest odpowiedzialna za swoje zachowanie. Nic nie usprawiedliwia stosowania przemocy wobec ofiary.
Napisz do Nas
Jeśli masz problemy z przemocą, nie czekaj, aż staną się one poważniejsze.
Skontaktuj się z lekarzem lub specjalistą ds. przemocy w rodzinie aby uzyskać pomoc i poprawić jakość życia
Dlaczego
Warto skorzystać z pomocy psychoterapeuty?
Warto skorzystać z pomocy psychoterapeuty w wielu sytuacjach, szczególnie w przypadku gdy doświadczasz bądź doświadczałeś przemocy lub gdy byłeś lub jesteś jej sprawcą. Ważne jest aby przerwać krąg przemocy. Niezależnie od tego czy jesteś sprawcą czy ofiarą przemocy istotne jest zrozumienie sytuacji jaka Cię doprowadziła do tego miejsca oraz przerwanie zachowań przemocowych. Psychoterapia daje możliwość wglądu w Twoją osobistą sytuację oraz nadanie zrozumienia roli jaką pełnisz. Może nauczyć pacjenta jak radzić sobie z trudnościami oraz pomaga rozpoznawać sygnały, które mogą być pomocne w przeciwdziałaniu przemocy.
W przypadku przemocy w rodzinie, korzystanie z pomocy psychoterapeuty może być szczególnie ważne. Psychoterapeuta w pracy z ofiarami przemoc, może pomóc rozumieć i nazwać Twoje emocje, oraz nauczyć reagowania na sytuacje niepokojące np. ustanowienie granic, rozwijanie asertywności, czy tworzenie sieci wsparcia. Ważne jest również to, że psychoterapia może pomóc w zwiększeniu samooceny i pewności siebie, co może być kluczowe dla osób doświadczających przemocy. Psychoterapia wobec sprawców przemocy jest możliwa o ile sprawca zda sobie sprawę wobec swoich agresywnych zachowań i będzie miał motywację by pracować nad zdrowymi sposobami radzenia sobie ze złością. To trudne bowiem wymaga przełamania własnego wstydu i skonfrontowania się z utratą kontroli względem własnych stanów emocjonalnych.
Warto pamiętać, że psychoterapia nie jest jedynym sposobem radzenia sobie z przemocą, ale może stanowić ważne wsparcie w procesie powrotu do zdrowia i zmiany sytuacji życiowej.